Financieel kwetsbaar door aflossingsvrije hypotheek
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft een rapport gepubliceerd over de financiële kwetsbaarheid van huishoudens met een aflossingsvrije hypotheek. De conclusie: 78.000 huishoudens lopen het risico dat ze gedwongen moeten verhuizen.
Aflossingsvrije hypotheken lopen af
Er zijn in totaal bijna 3 miljoen aflossingsvrije hypotheken in Nederland. Veel daarvan lopen rond 2035 af. Het aflopen van een aflossingsvrije hypotheek betekent dat de huizenbezitter deze in beginsel moet aflossen. Of een nieuwe hypotheek afsluiten.
Herfinancieren kan een probleem blijken
Dat laatste kan een probleem blijken als het inkomen tegen die tijd niet voldoende is om die nieuwe hypotheek te kunnen krijgen. Bijvoorbeeld als de huiseigenaar inmiddels met pensioen is en daardoor een lager inkomen heeft. Ook het vervallen van de hypotheekrenteaftrek kan een oorzaak zijn: daardoor stijgen de hypotheeklasten.
78.000 huishoudens met ernstig herfinancieringsrisico
De AFM heeft becijferd dat ongeveer 157.000 huishoudens bij het aflopen van hun hypotheek niet volledig opnieuw kunnen financieren met een annuïtaire lening. Bij ongeveer de helft daarvan lukt het zelfs niet als ze de schuld deels aflossingsvrij ‘doorrollen’ – dat zijn er 78.000. Zij lopen dus een ernstig herfinancieringsrisico.
Gedwongen verkoop met restschuldrisico
Lukt herfinancieren niet, dan moet de woning verkocht worden. Daarbij is er de kans op een restschuld, afhankelijk van de ontwikkeling van de huizenprijzen. De AFM raamt de groep met een restschuldrisico op zo’n 18.000 huishoudens.
Lage inkomens en ondernemers
De grootste risico’s zijn te vinden bij de huishoudens met lage inkomens. Dat heeft te maken met consumptieve kredieten – de lasten daarvan verkleinen de ruimte om de hypotheek te herfinancieren. Ook ondernemers blijken kwetsbaar. Dat kan te maken hebben met hun oudedagsvoorziening, maar wellicht is er over hun financiële situatie gewoon minder bekend.
Gevolgen recessie, rentestijging en daling huizenprijzen
Een recessie, stijging van de hypotheekrente of scherpe daling van de huizenprijzen heeft vanzelfsprekend effect op het aantal probleemsituaties. Toch is de stijging beperkt: bij en recessie of rentestijging loopt het aantal huishoudens met een herfinancieringsrisico op tot 110.000, bij een zeer diepe en langdurige economische crisis tot ca 147.000. Ten opzichte van het totaal van 3 miljoen aflossingsvrije hypotheken is dit beperkt te noemen.
