Gedrag aanpassen in babysteps
In een nieuwsbrief van het Nibud zie ik het onderwerp langskomen: goede geldvoornemens. Nu ben ik dol op van die Suske-en-Wiske namen, dus ik neem die graag over. Maar dan het onderwerp: goede voornemens rondom geldzaken.
Of nee – allereerst goede voornemens in het algemeen. Aan de ene kant vind ik het onzinnig om per se op 1 januari grote veranderingen in je gedrag te willen doorvoeren. Twee dingen daaraan: die specifieke datum en de grote veranderingen in gedrag.
Waarom vanaf 1 januari?
Die datum – ach, dat snap ik dan nog wel. Zeker als het om afvallen en gezonder leven gaat, dan is de decembermaand niet zo geschikt om daarmee te beginnen. Je ziet juist in die maand hoeveel ongezonds je eet, dus neem je je voor om dat vanaf 1 januari niet meer te doen. Daar doe ik dan eerlijk gezegd ook nog aan mee.
Maar ook als het over geld uitgeven gaat. December is een gekke maand met Sint en Kerst en diners en feestjes. Een dure maand dus ook. Dus gaat in januari de hand weer een beetje op de knip – niets mis mee.
Toch geldt voor veel goede voornemens ook wel weer dat het onzin is om te wachten tot 1 januari. Als je iets wilt veranderen – waarom dan wachten tot het vuurwerk geknald heeft? Doe het dan lekker meteen! Als je in december minder eet, meer sport of minder geld uitgeeft dan je anders zou doen werk je in feite vooruit – en hoef je in januari niet extra hard aan de slag.
Veranderingen in gedrag
Dan de grote veranderingen in gedrag. Want daar gaat het bij goede voornemens toch meestal om: iets aanpassen in je gedrag waarvan je weet dat het niet zo verstandig is. Niet of weinig sporten => meer sporten. Te veel en ongezond eten => gezonder eten. Roken => stoppen met roken. Te veel drinken => minder drinken. Te veel geld uitgeven => geld besparen. Het gaat allemaal over gedrag. En logisch, want op je eigen gedrag kun je zelf het meeste invloed uitoefenen. Je kunt je wel voornemen dat je meer wilt verdienen, maar daar heb je zelf maar beperkt invloed op. Jouw voornemen kan wel zijn om eindelijk eens assertief naar je werkgever te stappen en om een loonsverhoging te vragen.
Grote veranderingen? Babysteps!
Toch denk ik dat die goede voornemens tot mislukken gedoemd zijn als je een al te grote verandering in je gedrag voor ogen hebt. Soms werkt het – cold turkey stoppen met roken bijvoorbeeld, maar meestal niet. Dat gaat dan een paar weken, misschien een paar maanden goed en vervolgens weer helemaal de verkeerde kant op. Een gedragsverandering – welke dan ook – is nu eenmaal echt lastig. Vaak werkt het beter om de veranderingen in kleine stapjes door te voeren. Babysteps.
Goede geldvoornemens in babysteps
Dat geldt dus ook voor geldvoornemens. Als je alles tegelijk probeert aan te pakken zie je al snel door de bomen het bos niet meer, gooi je alles weer in de kast en laat je het zitten. Eén onderwerp aanpakken is overzichtelijker. Bij succes krijg je de smaak te pakken en kies je een volgend punt om naar te kijken. Begin met het maken van een lijstje met onderwerpen waarvan je denkt dat ze jouw financiële situatie kunnen verbeteren. Bijvoorbeeld… je spaargeld overhevelen naar een bank met een betere spaarrente. Of je verzekeringen eens goed (laten) doornemen op mogelijke besparingen. Of je hypotheek goed (laten) doorlichten. Of de transacties op je betaalrekening beter in de gaten houden. Of kijken of je lopende lening goedkoper kan. Of minder geld uitgegeven aan boodschappen. Of minder energie verbruiken in huis. Of vaker de fiets nemen in plaats van de auto (pak je meteen ‘meer bewegen’ mee!).
One step at a time… dan kom je er ook wel!
