Garant staan voor banken in Italië?
Een echt Europees depositogarantiestelsel, dat zou er zijn als de Europese bankenunie compleet was. Zover is het nog niet, maar de huidige bankencrisis zou de bankenunie een zetje kunnen geven. Of toch niet?
Halve Europese bankenunie
Op FD.nl las ik het artikel Bankencrisis nog niet diep genoeg voor radicale stap in Europa. Die radicale stap, dat is dus het afronden van de Europese bankenunie. Ze zijn kennelijk al een heel eind daarmee… zo staan Europese banken al sinds 2014 onder het toezicht van de Europese Centrale Bank (ECB), niet meer onder de nationale toezichthouder.
Nederlandse banken onder ECB toezicht
En ik maar denken dat banken in Nederland onder toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB) staan. Die bemoeit zich er ongetwijfeld nog wel mee, maar elke bank heeft dus een internationaal toezichtteam met een voorzitter die niet uit het eigen land komt. Zover zijn ze dus al, ze noemen het een ‘halve bankenunie’.
Doom-loop in Zuid-Europa
Nieuw voor mij: de term ‘doom-loop’. Daarmee bedoelen ze de situatie waarin het omvallen van een grote bank de overheid van dat land in de problemen kan brengen – en vervolgens ook andere banken. Vooral in Zuid-Europa is het heel gebruikelijk dat banken heel veel geld hebben zitten in staatsobligaties van het eigen land. Problemen bij de overheid hebben dan ook grote gevolgen voor die banken. Dit kan leiden tot een domino-effect van omvallende banken en overheden.
Vervlechting tussen banken en overheden
Die vervlechting tussen banken en overheden, daar moet iets aan gebeuren om tot een Europees garantiestelsel te komen. Dan bedoelen we dus niet het Europees voorgeschreven garantiebedrag, dat is er immers allang. Een echt Europees garantiestelsel (EDIS, European Deposit Insurance Scheme) betekent dat eurolanden garant staan voor het spaargeld van elkaars banken.
Italië blokkeert noodregeling
Daarvoor is in elk geval een noodfonds op Europees niveau nodig. Er is wel al een hulpfonds (resolutiefonds), dat wordt door de banken gevuld. Maar gaat het echt mis, dan is er een noodregeling nodig via het euronoodfonds ESM (European Stability Mechanism). Dat is er nog niet – het wachten is op de goedkeuring van het verdrag door Italië.
Duitsland en Nederland staan niet te springen
Landen in het westen en noorden van Europa staan trouwens ook niet te springen. De Duitse minister van financiën zei vorig jaar nog: “De focus zal altijd liggen op nationale depositobescherming.” De bankencrisis die begon bij Silicon Valley Bank (SVB) en in Europa zorgde voor de overname van de Zwitserse bank Credit Suisse door landgenoot UBS zal hier weinig verandering in brengen.
Ook in Nederland zijn er twijfels. Er moet eerst een einde komen aan de gewoonte van Zuid-Europese banken om vol te beleggen in staatsobligaties van het eigen land. Zoals VVD’er Heinen tegen het FD zei: “Anders staan alle Nederlandse spaarders bloot aan de risico’s in Italië. Daar zou ik nooit mee akkoord gaan.”
Daar kan ik me wel in vinden… het is waarom ik mijn spaargeld toch echt niet bij een bank in Italië neerzet, ook al geldt daar hetzelfde garantiebedrag als in Nederland.
Kortom: de plannen zijn er al heel lang, maar of het op korte termijn tot een Europees depositogarantiestelsel zal komen? Ik betwijfel het nogal.
Wat als er een Europees depositogarantiestelsel (EDIS) is?
Wel interessant: wat doe je als er wel zo’n Europese spaargarantie zou zijn? Dan maakt het voor de garantie écht niet meer uit of je met je spaargeld bij een bank in Nederland of Italië zit. En kun je dus zonder extra risico kiezen voor de bank die de hoogste rente geeft. Als consumenten dat massaal goed beseffen zou dat weleens voor een verschuiving van spaarkapitaal kunnen gaan zorgen…
