Wat is een spaarverzekering?
Een spaarverzekering is een spaarpot en verzekering tegelijk. Is de verzekerde op de einddatum in leven, dan keert de polis uit. Komt hij eerder te overlijden, dan is er geen of een zeer beperkte uitkering.
Waarom een spaarverzekering afsluiten?
De spaarverzekering was vooral populair omdat de uitkering onder voorwaarden belastingvrij was. Zo kon je een kapitaal opbouwen zonder dat je daarover belasting hoefde te betalen. Niet voor niets is de spaarverzekering veel beter bekend als ‘belastingvrij sparen‘. De spaarpolissen werden bijvoorbeeld afgesloten door (groot)ouders voor hun (klein)kinderen, of om te sparen voor een doel over langere tijd. Eén van de regels was dat je tenminste 12, later 15 jaar moest sparen om het geld ook werkelijk belastingvrij te ontvangen.
Belastingvrij sparen kan niet meer
De fiscale regeling voor belastingvrij sparen is inmiddels komen te vervallen. Door het wegvallen van het fiscale voordeel worden nieuwe spaarverzekeringen niet of nauwelijks meer afgesloten. Wel zijn er nog veel mensen met een lopende spaarverzekeringen.
Spaarhypotheek: gemengde verzekering
Een logische toepassing voor de spaarverzekering lijkt misschien de spaarhypotheek. Toch is daar doorgaans geen sprake van een spaarverzekering: hierbij is meestal een gemengde verzekering gekoppeld. Overigens wordt ook de spaarhypotheek – vanwege het vervallen van het belastingvoordeel – nog maar nauwelijks nieuw afgesloten.
Soorten spaarverzekeringen
Een spaarverzekering is dus eigenlijk twee financiële producten in één:
- opbouw van kapitaal
- verzekering van overlijdensrisico
Opbouw van kapitaal
Niet altijd ging het bij het opbouwen van het kapitaal om puur sparen – vaak was er sprake van beleggen en lang niet altijd was dat even duidelijk. Er waren heldere beleggingsverzekeringen, maar ook spaarverzekeringen waarbij de inleg in beleggingsfondsen gestort werd. Soms hadden ze een rendementsgarantie, vaak niet.
Verzekering van het overlijdensrisico
De dekking van het overlijdensrisico kon in een spaarverzekering op verschillende manieren:
- geen uitkering bij overlijden (risico voor de spaarder, voordeel van verzekeraar werd vertaald naar extra rendement)
- restitutie (bij overlijden worden de ingelegde bedragen terugbetaald, of de opgebouwde waarde als die hoger is)
- vast bedrag (dan gaat er uit de inleg een deel naar de risicoverzekering, dan spreken we van een gemengde verzekering)
Premie voor de spaarverzekering
De premie voor een spaarverzekering hangt af van de verzekerde elementen:
- een toegezegde rendementsgarantie
- de uitkering bij overlijden
Ook bleek bij spaarverzekeringen een behoorlijk deel van de inleg (premie) te gaan naar de kosten van de verzekering. Daardoor vielen de uitkeringen en rendementen in de praktijk in veel gevallen tegen. De veelbesproken woekerpolissen zijn niet alleen maar beleggingsverzekeringen – ook veel spaarverzekeringen bleken te vallen onder de noemer woekerpolis.